ECPAT International her çocuğun şiddetten veya herhangi bir cinsel sömürü ve istismardan arınmış bir çocukluğu hak ettiğine inanıyor. Şu anda yalnızca Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Güney Asya'daki birkaç ülkede bulunan erken yaşta çocuk yaşta ve zorla evlilik (CEFM olarak da bilinir), genç kadınları ve kızları orantısız bir şekilde etkileyen ve cinsiyete dayalı yoksulluk döngüsünü sürdüren eşitsizlik yaratan zararlı bir uygulamadır.

Bugün hayatta olan 700 milyon kadın 18 yaşından önce evlendi. Çocuk yaşta erken ve zorla evlilik (CEFM), genç kızları ve yoksul topluluklardan, kırsal alanlardan veya çatışmalardan etkilenen ülkelerden gelen kadınları orantısız bir şekilde etkiliyor. Çoğu zaman çocuk evlilikleri, cinsel sömürünün bir biçimi veya yoludur. Bunu durdurmak için, onu suç haline getirmek için yalnızca hükümetlerle değil, daha da önemlisi, bu sonuçları anlamalarına yardımcı olmak için ebeveynlerle birlikte çalışmamız gerekiyor. 

Zorla evlendirilen kızların çocuk cinsel sömürüsü ve istismarının kurbanı olma olasılığı daha yüksektir.
Cinsel sömürüye giden bir yol olarak para, hediye veya mülk karşılığında genç kızları zorla evlendirerek cinsel olarak sömüren birçok fail vakası vardır. Evlilik sözleşmesi imzalandıktan sonra kız çocukları fuhuşa, çocuk ticaretine ve çevrimiçi cinsel sömürüye zorlanmaktadır. 

Genç kadınları ve kızları sömürmek isteyen suçlular, yalnızca yoksulluk gibi faktörlerden değil, aynı zamanda güvensizlik ve istikrarsızlıktan da yararlanıyorlar. Savaş ve çatışma sırasında, ekonomik zorluklarla baş etmenin tek yolu olarak çocuk evliliğini gören bazı aileler, daha güvende olmaları umuduyla kızlarından vazgeçmek zorunda kalıyor. Ürdün'de 2014 yılında UNICEF tarafından yapılan bir araştırma, Suriyeli mülteciler arasında kayıtlı çocuk yaşta evliliklerin 2011'deki %12'den 2014'ün ilk çeyreğinde %31,7'ye yükseldiğini ortaya koydu. 

BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme: Taraf devletler, çocuğu her türlü cinsel sömürüye ve suiistimale karşı koruma güvencesi verirler.

Bu amaçla özellikle;

a- Çocuğun yasadışı bir cinsel faaliyete girişmek üzere kandırılması veya zorlanmasını;

b- Çocukların fuhuş ya da diğer yasadışı cinsel faaliyette bulundurularak sömürülmesini;

c- Çocukların pornografik nitelikli gösterilerde ve malzemede kullanılarak sömürülmesini önlemek amacıyla ulusal düzeyde ve çoktaraflı ilişkilerde gerekli her türlü önlemi alırlar.

Madde 35
Taraf devletler, her ne nedenle ve hangi biçimde olursa olsun,
çocukların kaçırılması, satılması veya fuhuşa konu olmasını
önlemek için ulusal düzeyde ve ikili ve çoktaraflı ilişkilerde
gereken her türlü önlemi alırlar.
Madde 36
Taraf devletler, esenliğine herhangi bir biçimde zarar
verebilecek başka her türlü sömürüye karşı çocuğu korurlar.
(Çocukların evlendirilmesi ticari cinsel sömürüdür.)

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi
Komitesinin 31 Sayılı ve Çocuk Hakları Komitesinin 18
Sayılı Zararlı Uygulamalara İlişkin Ortak Genel Tavsiye
Kararı / Genel Yorumu

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) ve Çocuk
Hakları Sözleşmesi (CRC), hem genel hem de özel olarak zararlı uygulamaların ortadan
kaldırılmasına ilişkin yasal bağlayıcı yükümlülükler içermektedir. Kadına Karşı Her Türlü
Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi ve Çocuk Hakları Komitesi, kendi izleme görevlerinin
icra ederken, kadınları, çocukları ve özellikle kız çocuklarını etkileyen bu uygulamalara
sürekli dikkat çekmektedirler. CEDAW Komitesi ve Çocuk Hakları Komitesi, çakışan bu
görevleri ve nerede ve ne suretle meydana gelirse gelsin bu zararlı uygulamaları önleme ve
bunlara çözüm üretme yönündeki ortak taahhütleri dolayısıyla bu Ortak Genel Tavsiye
Kararı/Genel Yorumu hazırlamaya karar vermişlerdir.

Her iki Sözleşme gereğince yükümlülüklerinin aksine, çok sayıda taraf devlet, çocuk
yaşta evliliğe izin veren, kızlara ve kadınlara karşı işlenen suçlar için beraat ettiren veya
hafifletici bir unsur olarak sözde namusun korunmasını sağlayan, tecavüz ve/veya diğer
cinsel suçları işleyenlerin mağdurla evlenerek yaptırımdan kaçmasını sağlayan mevzuat
gibi zararlı uygulamaları meşrulaştıran, bunlara izin veren veya yol açan yasal hükümleri
sürdürmektedir.

2021 ve 2022 yıllarında kimler yasakladı?

Ocak ayında Dominik Cumhuriyeti, her türlü çocuk evliliğini yasaklayan ve böylece çocukların, özellikle de kız çocuklarının temel haklarını koruyan bir yasa tasarısını onayladı. Başkan, cinsiyet eşitliğine odaklanan ve ülkedeki cinsiyete dayalı şiddeti ortadan kaldıran özel bir kabine kurdu. Bağlama yerleştirildiğinde bu büyük bir başarıdır - Dominik Cumhuriyeti, Latin Amerika ve Karayipler'de en yüksek çocuk yaşta evlilik oranlarına sahiptir. Bu yasanın yürürlüğe girmesinden önce, ana-babanın rızası ve hakimin izni olduğu sürece çocuklar zorla evlendirilebiliyordu.

Geçen yıl, Amerika Birleşik Devletleri'nde çocuk evlilikleriyle ilgili yasalarda da önemli değişiklikler oldu. Haziran ayında Rhode Island, ABD'de çocuk evliliğini yasaklayan bir yasayı oybirliğiyle onaylayan ve geçiren beşinci eyalet oldu.

Yasa, 18 yaşın altındaki kişilerin, ebeveyn izni olsa bile evlenmelerini yasaklamaktadır. Bundan önce, 18 yaşından küçük çocuklar, ebeveynlerinin veya vasilerinin izniyle veya 16 yaşından küçüklerse mahkemeye çıkarılarak evlenebiliyorlardı. Temmuz ayında New York, Delaware, Minnesota, New Jersey, Pennsylvania ve Rhode Island'ın izinden giderek çocuk evliliklerini istisnasız yasaklayan bir yasayı da onayladı.

Aralık ayında Filipinler'de çocuk evlilikleri yasa dışı hale geldi. Kanun, kimin çocuk olduğunun (18 yaşın altındaki herkes) tanımını netleştirmiştir ve ayrıca sivil birliktelikler ve kilise işlemlerinde, kabul görmüş geleneksel, kültürel veya geleneksel davranışlarda, resmi olmayan birliklerde olduğu gibi olası tüm süreçlere atıfta bulunmaktadır. 

Bir yetişkin ve bir çocuk arasında veya çocuklar arasında evlilik dışı birlikte yaşamak da dahildir.  Daha da önemlisi, Filipinler'de bu suçun cezası şu anda çocuk evliliğini organize etmeye, kolaylaştırmaya veya düzenlemeye çalışan herkes için en az 10 yıl hapis ve para cezası getiriyor.

Birleşik Krallık'ta, İngiltere ve Galler'de çocuk evliliklerini yasaklayacak bir yasa tasarısı şu anda parlamentoda tartışılıyor. Evlilik ve Sivil Birliktelik (Asgari Yaş) Yasası kabul edilirse, hemcins birlikteliği ve evlilik için asgari yaşı İngiltere ve Galler'de 16'dan 18'e çıkaracak, “çocuğun evlenmesine neden olmak amacıyla her türlü davranış” suç haline getirilip 7 yıla kadar hapis konulacaktır.

Lübnan'da Yüksek İslami Şeriat Konseyi, 2021'de çocuk evliliğine yönelik dini bir yasağı onayladı. Bu, dini bir kurumdan geldiği düşünüldüğünde, bir dönüm noktası niteliğindedir. Lübnan anayasasına göre, genel hukuk ile dini doktrini birleştiren kişisel statü yasaları çıkarılır. Aslında çoğu zaman dini mahkemeler tarafından yönetilen uygulamaya hükümet de açıkça karşı çıkmıyor. Lübnanlı büyük dini grupların her birinin yasal evlilik yaşı farklıdır: Katolikler için 14, Şiiler için 15 ve son zamanlarda Sünniler bunu 18'e yükseltti.

Ne yazık ki, yüksek baskıya rağmen, parlamento ülkede 18 yaş altı çocuk evliliklerini yasaklayan bir yasayı henüz onaylamadı.

Çocuk evliliklerini yasaklamak yeterli mi?

Elbette yasalar, kızların zorlama, şiddet, okulu bırakma ve cinsel sömürüye karşı yasal olarak korunmasını garanti eder. Ancak bazı kadın hakları aktivistlerinin de belirttiği gibi, suçun artık işlenmemesini sağlamak için yasal bir yasaklama yeterli değildir. Farklı topluluklarda radikal bir değişime ulaşmak için daha uyumlu bir çabaya ihtiyacımız var.

Değişimi zorlamak ve gerçek bir etki sağlamak için hükümetler, çocuk evliliklerini yasal olarak yasaklamanın yanı sıra, kırsal topluluklardaki zararlı sosyal ve kültürel normlara meydan okuyan politikalara ve programlara da yatırım yapmalıdır. Çocuk hakları ve çocukların korunması için çalışan sivil toplum kuruluşlarına ve taban kuruluşlarına, çocuk yaşta evlilikleri ve bunların tüm zararlı sonuçlarını sona erdirmede ön saflarda yer almaları için daha fazla kredi ve finansman verilmelidir !

Genç kadınları ve kızları sömürücü ve muhtemelen tehlikeli birlikteliklere zorlayan toplumsal cinsiyet normlarına meydan okunmalıdır! Şimdi harekete geçmeli ve dünya çapındaki hükümetlerden her türlü çocuk evliliğini yasaklayan yasaları şimdi uygulamaya devam etmelerini ve çocukların korunması için yerel kuruluşların çalışmalarına yatırım yapmalarını istemeliyiz!

Kaynak: https://ecpat.org/story/international-women-and-girls-series-3-is-banning-child-marriages-enough/#:~:text=The%20law%20forbids%20marriages%20for,aged%20below%2016%20%5B4%5D.

Yorumlar